Artun Mali Müşavirlik

Faaliyet Kodu ve Adı Listesi – NACE Kodu

İş kurma sürecini adım adım ele aldığımızda karşımıza çıkan kavramlardan biri de; NACE Kodu. Bu yazımızda, NACE kodunun işlevini inceliyor, "NACE Kodu sorgulama nasıl yapılır, nasıl değiştirilir?" vb. konuya dair pek çok soruyu yanıtlıyoruz.

30 Nov 2023 Genel 251

NACE kodu, işletmelerin faaliyetlerini tanımlamak ve işyeri tehlike sınıfını belirlemek için kullanılan önemli bir araçtır. Aynı zamanda işyeri sahiplerinin doğru kodu belirleyerek çalışanların güvenliğini sağlamaları önemlidir.

NACE kodları, çeşitli sektörlerdeki işletmeler için farklı alt kategorilere ayrılmıştır. Örneğin, bir inşaat şirketi için NACE kodu "inşaat faaliyetleri" olarak belirlenirken, bir e-ticaret sitesi için NACE kodu "internet perakendeciliği" olarak belirlenir.

Bununla birlikte, NACE kodları sadece işletmelerin faaliyetlerini tanımlamakla kalmaz, aynı zamanda işletmenin tehlike sınıfını belirlemek için de kullanılır. İşletmenin faaliyetlerine bağlı olarak, işyeri tehlike sınıfı farklı olabilir ve işyeri sahipleri bu tehlike sınıfına göre önlemler almalıdır.

Bu blog yazımızda Nace Kodu ile ilgili önemli detayları sizler için açıklıyoruz.

Dilerseniz yazımızı okumak yerine aşağıdaki “Play” butonuna tıklayarak dinleyebilirsiniz.

NACE Kodu nedir?

Mükemmel bir fikir buldunuz, fikrinizi hayata geçirmek için gerekli maddi kaynakları sağladınız ve sıra şirketinizi kurmaya geldi. Tam bu sırada neler yapmanız gerektiğinizi araştırırken “NACE kodu” kavramıyla karşılaştınız ve kafanızda soru işaretleri mi belirdi? Şirket kurmanın heyecanını yaşarken bu gibi durumlarla karşılaşmanız çok normal.

Avrupa Birliği'nde Ekonomik Faaliyetlerin İstatistiki Sınıflaması anlamına gelen NACE kodu, iş yerlerinin çalıştıkları alanlara göre tehlike sınıflarını belirleyen sistemin oluşturduğu altı haneli bir koddur.

Bu sebeple altılı faaliyet kodu olarak da bilinir. NACE kodu uygulaması, “Tüm Ekonomik Faaliyetlerin Uluslararası Standart Sanayi Sınıflaması (ISIC)” ile bağlantılıdır.

Yeni işyeri açacak kişilerin Ticaret Odası'na kayıt yaptırmadan önce mutlaka NACE kodlarını bilmesi gerekir. İşyeri tehlike sınıfının belirlenmesi ve iş sağlığı ve güvenliği kanunu kapsamında gerekli önlemlerin alınması için bu kodun bilinmesi oldukça önemlidir.

Bir başka deyişle; NACE kodu iş yerinizin tehlike derecesini gösterir. İş yerinizin tehlike derecesini çok tehlikeli, tehlikeli, az tehlikeli olmak üzere öğrenerek iş güvenliği gerekliliklerini yerine getirmeniz, işinizi sorunsuz sürdürmenizi de sağlar. Bu nedenle, altılı faaliyet kodunuzu bilmeniz sizin için faydalı olacaktır.

NACE Kodu tehlike sınıfı

Tehlike sınıfı tespit edilirken o işyerinin yaptığı iş esas alınır.

Az tehlikeli: Gıda, perakende alışveriş, büro hizmetleri gibi iş yerleri.

Tehlikeli: Kesme, imalat, boyama, servis gibi işlerin yapıldığı iş yerleri.

Çok tehlikeli: Maden, inşaat, tersane gibi işlerin yapıldığı iş yerleri.

NACE Kodu ülkemizde kullanılıyor mu?

NACE Kodu, Avrupa Birliği’ne uyum çalışmaları kapsamında bazı kurumlar tarafından kullanılmaktadır. Örneğin, Maliye Bakanlığı ve Gelir İdaresi Başkanlığı NACE kodu uygulamasını kullanmaktadır.

NACE Kodu ne işe yarar?

Az önce de dile getirdiğimiz gibi şirketinizi Ticaret Odası’na kaydettirmeden önce NACE kodunuzu öğrenmeniz gerekir. Çünkü NACE kodunuzu öğrendiğiniz zaman iş yerinizin tehlike derecesini de öğrenirsiniz.

“Rakamların anlamı ne?” dediğinizi duyar gibiyiz. Kısaca açıklamak gerekirse, altı haneli NACE kodunuzdaki ilk iki rakam genel faaliyet sınıflandırmasını, son dört rakam da alt faaliyet sınıflandırmasını belirtir.

Örneğin 16, “ağaç, ağaç ve mantar ürünleri imalatı; saz, saman ve benzeri maddelerden örülerek üretilen eşyaların imalatı anlamına gelirken; 16.10 “Ağaçların biçilmesi ve playalanması,” 16.10.03 ise “Ağaç yünü, ağaç unu, ağaç talaşı, ağaç yonga imalatı" anlamına gelmekte ve bu faaliyet alanı çok tehlikeli olarak sınıflandırılmaktadır.

İş yerinizin tehlike derecesini (çok tehlikeli, tehlikeli, az tehlikeli) öğrenerek iş güvenliği yasalarının gerekliliklerini yerine getirmeniz, işinizi sorunsuz sürdürmenizi de sağlayacağından altılı faaliyet kodunuzu bilmeniz sizin için faydalı olacaktır.

NACE Kodu nasıl öğrenilir?

NACE kodunu belirlemek için, Güncel İşyeri Tehlike Sınıfları Listesi‘ni kontrol etmelisiniz; bunun için muhasebeciniz veya mali müşavirinizden destek alabilirsiniz.

NACE kodunuzu öğrenmek için birçok yöntem mevcut. Bunlardan biri de İstanbul Öncelikle İstanbul Ticaret Odası’nın web sitesi aracılığıyla olandır.

İstanbul Ticaret Odası’nın ana sayfasından “Ticaret Sicil İşlemleri” > “NACE Kodları” alanlarına sırasıyla tıklayarak arama bölümüne iş alanınızı ilgilendiren kelimeleri girdiğinizde öğrenebilirsiniz.

NACE kodunuzu öğrenmenin daha kolay bir yolu da bulunmaktadır. İşletmenizin SGK sicil numarasının 2, 3, 4, 5, 6 ve 7. rakamları NACE kodunuzu meydana getirir.

NACE kodu değişikliği nasıl yapılır?

NACE Kodu hatalı olan ya da sonradan sektör veya faaliyet kolu değişen firmalar bağlı oldukları vergi dairesi sicil servisine "NACE Kodu Değişikliği Talep Dilekçesi" vererek NACE kodlarını düzeltebilir veya değiştirebilirler.

Buradaki işleyiş şöyledir:

  • Vergi dairesi sicil servisi memurları söz konusu işyerinin NACE Koduna uygun faaliyette bulunup bulunmadığını yerinde tespit eder.
  • Tespit edilen duruma göre NACE Kodu değişikliği yapılır ve işyerinin güncellenen NACE Kodu vergi levhasına işlenir.

e-Ticaret NACE Kodu nedir?

Gelelim e-ticaret yapanlar için gerekenlere... e-Ticaret yapmak isteyenlerin vergi dairesinden NACE kodu almaları zorunludur. 47.91.14 Nace kodu Radyo, TV, posta yoluyla veya internet üzerinden yapılan perakende ticaret/elektrik elektronik e-ticaret faaliyetleri için kullanılır.